Buitenlandse directe investeringen

De Europese Unie is de belangrijkste bestemming voor buitenlandse directe investeringen (Foreign Direct Investments of FDI). Het gaat hierbij zowel om investeringen door buitenlandse private partijen als investeringen door staatsbedrijven en investeringsfonden van overheden (State Owned Entities of SOE). Er is een groeiende zorg dat sommige staten hun SOE's gebruiken voor geopolitieke doelen. Dit heeft geleid tot verscherping en uitbreiding van bestaande regelingen voor de controle op FDI, zowel in de EU en haar lidstaten als in landen als de VS en het VK.

De lidstaten zijn inhoudelijk bevoegd tot de controle op FDI op hun grondgebied, maar de Europese Commissie heeft een belangrijke coördinerende rol.

Europese Verordening

Op 10 april 2019 trad de Europese Verordening ((EU)2019/452) tot vaststelling van een kader voor de screening van buitenlandse directe investeringen in de EU in werking (Verordening). Deze Verordening heeft met name betrekking op de mogelijk grensoverschrijdende gevolgen van FDI voor de veiligheid en openbare orde binnen de Europese Unie. In deze Verordening zijn procedurele voorschriften opgenomen waar EU-lidstaten aan moeten voldoen, waaronder verplichte informatie-uitwisseling tussen lidstaten, de mogelijkheid voor de Europese Commissie om lidstaten niet-bindende adviezen te verstrekken en minimumvereisten waar eventuele nationale FDI-regimes aan moeten voldoen.

Met de Foreign Subsidies Regulation (FSR) (Verordening (EU) 2022/2560) is daarnaast een breed scala aan regels ingevoerd en zijn diverse bevoegdheden aan de Europese Commissie toegekend waarmee moet worden voorkomen dat financiële voordelen die door een derde land worden verschaft de Europese interne markt verstoren. Met onze FSR-aanmeldingstracker kunt u in slechts een paar minuten vaststellen of een voorgenomen of uitgevoerde transactie wegens buitenlandse financiële bijdragen bij de Europese Commissie moet worden aangemeld.

FDI in Nederland

In Nederland is op 1 juni 2023 een algemene regeling voor de controle op FDI ingevoerd. Op de FDI-regeling is de Wet veiligheidstoets investeringen, fusies en overnames (Wet Vifo) van toepassing, die ten doel heeft de nationale veiligheid, de openbare orde en bondgenoten van Nederland te beschermen. Het Bureau Toetsing Investeringen (BTI) is verantwoordelijk voor de handhaving op grond van de Wet Vifo ten aanzien van alle investeringen in ondernemingen die relevante activiteiten in Nederland ontplooien, ongeacht de doelonderneming of de nationaliteit van de investeerder.

De Wet Vifo heeft betrekking op de volgende relevante sectoren en activiteiten:

a. essentiële diensten, infrastructuur en beheer van bedrijfscampussen;
b. sensitieve en zeer sensitieve technologieën; en
c. sectorgebonden kaders voor mijnbouw, aardgas, telecommunicatie en elektriciteit.

Essentiële diensten, infrastructuur en bedrijfscampussen

Hieronder vallen essentiële diensten en infrastructuur die in stand moeten worden gehouden om de Nederlandse maatschappij steeds normaal te laten functioneren. Te denken valt aan (i) warmtetransport, (ii) kernenergie, (iii) burgerluchtvaart, (iv) activiteiten met betrekking tot de haven van Rotterdam, (v) het bankwezen, (vi) kapitaalmarkten, (vii) aardgasexploratie en -transport, en (viii) aardgasopslag. Een bedrijfscampus wordt gedefinieerd als een terrein waar publiek-privaat wordt samengewerkt aan technologieën en toepassingen die van economisch en strategisch belang zijn voor Nederland.

Sensitieve en zeer sensitieve technologieën

Sensitieve en zeer sensitieve technologieën zijn onder meer (a) producten voor tweeërlei gebruik (bijlage I bij de Europese Verordening producten voor tweeërlei gebruik (EU 2021/821)), (b) de EU-lijst van militaire goederen (2020/C 85/01) en (c) kwantummechanica, halfgeleidertechnologieën (productiekennis, industriële productiemiddelen en ontwerpsoftware), high assurance-technologieën en fotonica.

Mijnbouw, aardgas, telecommunicatie en elektriciteit

Voor de sectoren mijnbouw, aardgas, telecommunicatie en elektriciteit bestaat er reeds sectorale regelgeving op het gebied van FDI-meldingen.

Meer informatie over de relevante regelgeving kunt u lezen in onze publicatie bij ICLG (in het Engels).

Houthoff's FDI Team

Wij adviseren onze cliënten over de toepasselijkheid van de Nederlandse en Europese regelgeving, de risico's dat het BTI bezwaren zal hebben tegen specifieke investeringen en de optimale vormgeving van transacties en eventuele remedies bij bezwaren. Ook kunnen wij – in samenwerking met ons uitgebreide internationale netwerk – adviseren over eventuele risico's en meldingsplichten in andere jurisdicties. Daarnaast coördineren wij voor onze cliënten meldingstrajecten in verschillende jurisdicties waarbij wij zowel reguliere fusiemeldingen als FDI meldingen integraal meenemen.

Ons FDI-team heeft uitgebreide kennis en praktische ervaring op het gebied van FDI.