News Update IT

Vanaf 17 februari 2024 is de Digital Services Act ("DSA") in zijn volledigheid van toepassing. De DSA (EU-verordening 2022/2065) heeft tot doel om de bestaande e-commerce wetgeving te moderniseren en introduceert een nieuw wettelijk kader voor online diensten, met onder meer regels over inhoud, reclame en transparantie.  

Een deel van de verplichtingen uit de DSA zijn al van kracht vanaf 16 november 2022. In een eerdere update in mei van dit jaar schreven wij al over ontwikkelingen op het gebied van de DSA. In deze nieuwsupdate geven wij een overzicht van een aantal recente ontwikkelingen van de afgelopen maanden.

• Aanwijzing nieuwe VLOP's: De Europese Commissie heeft op 20 december 2023 drie nieuwe zeer grote online platforms (Very Large Online Platforms, oftewel "VLOP's") aangewezen: Pornhub, Stripchat en XVideos. Deze pornowebsites trekken maandelijks zoveel bezoekers dat zij de drempel halen van gemiddeld 45 miljoen maandelijkse gebruikers per maand. De aanwijzing betekent dat deze platforms moeten voldoen aan strengere regels onder de DSA. Dit is de tweede keer dat de Commissie VLOP's aanwijst; op 25 april 2023 merkte zij al 17 platforms aan als VLOP en 2 zoekmachines aan als zogeheten "VLOSE" (Very Large Online Search Engine).
  
  
• Transparantieverslagen: Vanaf 6 november 2023 zijn de eerste VLOP's en zeer grote zoekmachines – die door de Europese Commissie zijn aangewezen op 25 april 2023 – verplicht om transparantieverslagen te publiceren. De transparantieverslagen moeten informatie bevatten over de moderatie van de inhoud op de diensten van de platforms en zoekmachines, inclusief het aantal meldingen van gebruikers, het aantal bijdragen dat het platform op eigen initiatief heeft verwijderd, het aantal bevelen van nationale autoriteiten, de nauwkeurigheid en foutmarge van de geautomatiseerde moderatiesystemen en informatie over de moderatieteams. Transparantieverslagen moeten door deze VLOP's om de zes maanden worden gerapporteerd. De transparantieverslagen van bijvoorbeeld Amazon, LinkedIn en TikTok zijn al online te vinden.
  
  
• Transparantiedatabank: De Europese Commissie heeft op 26 september 2023 een databank gelanceerd waarin de redenen van platforms om content te verwijderen worden gepubliceerd, de zogeheten "Statements of Reasons"-databank. Op grond van de DSA moeten platforms en zoekmachines aan gebruikers motiveringen verstrekken wanneer zij bepaalde inhoud verwijderen of de toegang daartoe beperken. In de databank worden deze motiveringen verzameld.
  
  
• Databank algemene voorwaarden voor digitale diensten: De Europese Commissie heeft op 1 december 2023 een databank gepubliceerd om meer transparantie te creëren rondom voorwaarden voor digitale diensten. Zo kan je in de databank bijvoorbeeld recente wijzigingen in algemene voorwaarden zien. Deze databank bevat op dit moment ongeveer 790 verschillende sets algemene voorwaarden. 
  
  
• Informatieverzoeken aan bedrijven: De Europese Commissie heeft de afgelopen maanden formele verzoeken om informatie verstuurd aan verschillende VLOP's, waaronder aan X, Tiktok, YouTube, AliExpress, Amazon, Meta, Snap, Apple en Google. Deze informatieverzoeken hebben tot doel te achterhalen of de platforms voldoen aan de vereisten uit de DSA.


• Formele procedure tegen X: Op 18 december 2023 heeft de Europese Commissie bekendgemaakt dat zij een formele procedure is gestart om te beoordelen of X inbreuk heeft gemaakt op de DSA. De focus van het onderzoek ligt op de naleving van de verplichtingen van X met betrekking tot de bestrijding van de verspreiding van illegale inhoud, de doeltreffendheid van de maatregelen ter bestrijding van informatiemanipulatie, de maatregelen die X heeft genomen ter verbetering van de transparantie van het platform en een vermoedelijk misleidend ontwerp van de gebruikersinterface voor wat betreft het gebruik van de blauwe vinkjes.
  
  De inleiding van een formele procedure geeft de Commissie de bevoegdheid om verdere handhavingsmaatregelen te nemen. De DSA bevat geen termijn waarbinnen de formele procedure moet worden afgerond.


• Samenwerking Europese Commissie en ACM: Op 19 december 2023 heeft de Commissie aangekondigd dat zij een administratieve regeling heeft gesloten met de Nederlandse Autoriteit Consument en Markt (ACM) ter ondersteuning van de toezichts- en handhavingsbevoegdheden van de Commissie in het kader van de DSA. De regeling draagt bij aan de ontwikkeling van deskundigheid en capaciteiten op basis waarvan de Commissie systeemrisico’s in het kader van DSA kan vaststellen en beoordelen. De ACM zal de Commissie daarnaast ondersteunen in het toezicht op VLOP's. 
  
  De ACM zal naar verwachting voor Nederland de toezichthouder worden voor het grootste deel van de DSA, en zal dan deel gaan uitmaken van de raad voor digitale diensten, die in februari 2024 zal worden opgericht. Daarnaast blijkt uit het gepubliceerde Wetsvoorstel tot uitvoering van de digitaledienstenverordening dat de Autoriteit Persoonsgegevens aan zal worden gewezen als andere bevoegde autoriteit. 
  
  

De algemene verplichtingen uit de DSA, waaronder de verplichtingen tot het publiceren van transparantieverslagen en motiveringen, gelden vanaf 17 februari 2024 ook voor alle aanbieders van onlineplatforms en zoekmachines die geen VLOP's of VLOSE's zijn, met uitzondering van micro en kleine ondernemingen.

Voor vragen over de DSA kunt u contact opnemen met Jurre Reus of Thomas de Weerd.