News Update Hoge Raad
25 October 2024
WHOA-akkoord kan wel rechten schuldeisers beperken, maar niet hun verplichtingen wijzigen
Civiel
De Wet homologatie onderhands akkoord ('WHOA') maakt het voor levensvatbare bedrijven die in financiële moeilijkheden verkeren mogelijk hun schulden te herstructureren met behulp van een akkoord. Niet alle schuldeisers hoeven met het akkoord in te stemmen; wel is vereist dat de rechtbank het akkoord goedkeurt ('homologeert'). In het kader van de herstructurering van scheepsbouwer IHC rees de vraag of financiers met behulp van de WHOA kunnen worden gedwongen om een eerder toegezegde financiering te verstrekken onder gewijzigde voorwaarden. De rechtbank had beslist dat de WHOA dit inderdaad toestond en had het door IHC aangeboden akkoord goedgekeurd. Op voordracht van de procureur-generaal oordeelt de HR in het belang der wet dat WHOA-akkoorden, anders dan de rechtbank heeft beslist, wel de rechten van schuldeisers kan wijzigen, maar niet hun verplichtingen. Financiers kunnen dus niet worden verplicht nieuw krediet te verschaffen of een bestaande krediettoezegging na te komen onder gewijzigde voorwaarden.
Vernietiging van een dwangsomveroordeling
Civiel
Een voorzieningenrechter wijst in eerste aanleg een vordering toe, op straffe van een dwangsom. Wat als in verzet of in hoger beroep terecht wordt aangevoerd dat ten tijde van het instellen van het rechtsmiddel geen spoedeisend belang meer bestaat? Moet dan het gehele vonnis vernietigd worden? De HR oordeelt dat de rechter in hoger beroep of in de verzetprocedure dan moet nagaan of de veroordeling tot betaling van een dwangsom - op het moment dat de bestreden uitspraak werd gewezen - terecht was. De rechter zal dan kunnen oordelen dat de dwangsomveroordeling tot het moment dat de uitspraak in hoger beroep of in verzet wordt gewezen in stand zal moeten blijven.
Geen schending van het pokopoko-beginsel
Civiel
Het pokopoko-beginsel houdt in dat het van verhoogd belang is in een kleinschalige samenleving, waarin persoonlijke verhoudingen een grote rol spelen en een expliciete weigering niet gemakkelijk wordt gegeven, dat regels inzake bevoegdheid en formele besluitvorming strikt in acht worden genomen. Dat beginsel is niet zonder meer doorslaggevend als het bevoegde orgaan een bouwvergunning heeft verleend en de vergunninghouder zich op het standpunt stelt dat bij hem daardoor het gerechtvaardigd vertrouwen is gewekt dat de overheid als eigenaar toestemming heeft gegeven om de geldende erfpachtvoorwaarden niet na te leven. Bij de beoordeling of dit vertrouwen gerechtvaardigd is, zijn alle omstandigheden van het geval van belang. Het hof heeft dat in dit geval echter niet miskend.
Falconsarrest geldt ook voor aflopende deelnemingen
Fiscaal
Belanghebbende hield vanaf 2014 een aandelenbelang van 8,5% in een Japanse vennootschap en had een gedekt calloptierecht op een aandelenbelang van 5% in dezelfde vennootschap. Zij paste hierop de deelnemingsvrijstelling toe. In 2017 oefende belanghebbende haar callopties uit. Op dat moment hield zij een aandelenbelang van nog maar 2,28 % en gaven de opties recht op verkrijging van 1,58% van de aandelen. De deelnemingsvrijstelling kan dan alleen van toepassing zijn onder de faciliteit aflopende deelnemingen. Volgens de inspecteur en rechtbank is de deelnemingsvrijstelling voor aflopende deelnemingen alleen van toepassing op het resultaat behaald met de vervreemding van de aandelen en niet met de optierechten. De HR oordeelt in sprongcassatie dat op grond van het Falconsarrest zowel het resultaat op de aandelen als de opties onder de deelnemingsvrijstelling valt en de faciliteit voor aflopende deelnemingen op het gehele belang van toepassing is. De HR verklaart het beroep in cassatie gegrond.
ECLI:NL:HR:2024:1547
